HockeyFood | Pestprotocol: een voorbeeld
22 april 2022 

HockeyFood | Pestprotocol: een voorbeeld

Iedere hockeyclub wil voor zijn jeugdige en volwassen spelers, coaches, trainers, managers, gasten, en overige leden, medewerkers, vrijwilligers, supporters en overige bezoekers een sociaal veilige omgeving zijn. Dit betekent onder meer dat allerlei vormen van ongewenst gedrag moeten worden voorkomen, en dat adequaat kan worden opgetreden wanneer toch grenzen zijn overschreden. Met dit voorbeeld van een pestprotocol willen wij inzicht geven in hoe je bescherming en waarborging kan bieden tegen vormen van ongewenst gedrag. Hockeyen moet in alle gevallen leuk en veilig zijn. Het is een gegeven dat pestslachtoffers lange tijd last kunnen blijven houden hiervan.

Wat is pesten? 
Pesten is het misbruiken van je persoonlijke macht en/of kracht om anderen die zich niet of moeilijk verweren pijn te doen, te intimideren of bang te maken. Pesten kan variëren van terugkerende kleine pesterijen tot bedreigingen en lichamelijk geweld.

Pesten kent vele vormen, zoals:

  • Verbaal - voortdurend plagen, kleineren, uitschelden, uitlachen, roddelen.
  • Lichamelijk - knijpen, laten struikelen, duwen, vechten.
  • Gebaren - dreigende gezichtsuitdrukkingen of gebaren.
  • Afpersing - eisen dat spullen worden afgegeven of iets geheim wordt gehouden.
  • Buitensluiten - niet mee mogen doen, bij activiteiten steeds worden buitengesloten.
  • Geniepigheden - tas afpakken en dingen laten verdwijnen.
  • Telefonisch/e-mail/social media - pesterijen via de telefoon, e-mail en social media.
  • Groepsvorming – meerderen (of allen) tegen één.

Bij pesten geldt dat het ene individu meer kan hebben dan het andere: wat de één opvat als een ‘gewone’ plagerij, kan voor de ander serieus ongewenst gedrag opleveren. Het perspectief van het slachtoffer is bepalend voor wat al dan niet ernstig is én wat al dan niet toelaatbaar is.

Voorkomen van pesten 
Om pesten te voorkomen is een open cultuur waarin mensen zich bewust zijn van de effecten van hun gedrag en elkaar hierop aanspreken een vereiste. Om het bewustzijn te vergroten kan onder andere op de volgende momenten aan het onderwerp pesten aandacht worden besteed:

  • Jaarlijks tijdens de informatiebijeenkomst voor ‘nieuwe ouders’, bij ouderavonden en op een aanvoerders-avond.
  • Jaarlijks tijdens de coaches- en managers-avond voor de jeugd en de jongste jeugd.
  • In de periodieke bijeenkomsten met de coördinatoren van jeugdteams.

Rollen en verantwoordelijkheden 
Het creëren van een sportieve, plezierige en sociaal veilige sportomgeving is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van ieder lid.

Hoewel veiligheid een gezamenlijke verantwoordelijkheid is, hebben de volgende functionarissen een bijzondere verantwoordelijkheid bij het voorkomen van pesten:

  1. Bestuur;
  2. Jeugdcoördinator en jeugdcommissie;
  3. Technisch managers;
    Zij moeten zorgen voor bewustwording en communicatie, voorbeeldgedrag, zorgen voor een open cultuur, stellen van duidelijke regels en kaders, aanspreken van trainers en coaches op hun verantwoordelijkheden;
    4. Hockeyprofessionals (betaalde trainers en coaches) en jeugdtrainers
    Zij moeten zorgen dat niemand wordt buitengesloten binnen trainingsgroep, signaleren van pesten en daders en eventueel hun ouders op dit gedrag aanspreken, overleg zoeken met en informeren van coördinatoren van jeugdteams en de technisch manager;
    5. Coaches, managers en aanvoerders (jeugd);
    Zij moeten voorbeeldgedrag geven, eenheid bevorderen binnen het team, signaleren van pesten binnen het team en daders en eventueel hun ouders hierop aanspreken, overleg zoeken met en informeren van coördinatoren van jeugdteams en technisch manager.

Te ondernemen stappen bij pesten 
Ondanks de preventie-inspanningen van de vereniging, kan pesten voorkomen. Dit soort gedrag moet in het belang van het slachtoffer adequaat wordt aangepakt. Als hoofdregel geldt dat betrokkenen (dader en slachtoffer) moeten trachten er zelf uit te komen, eventueel met behulp van hun trainer, coach, manager of de jeugdteamcoördinator. Dit zal niet in alle gevallen mogelijk zijn. Dan zijn de volgende mogelijkheden een optie.

Via de jeugdcommissie
Als een ouder, trainer, coach, manager, een jeugdlid of een andere persoon contact opneemt met de jeugdcommissie omdat er vermoeden van pestgedrag bestaat, kunnen de volgende stappen worden doorlopen:
Stap 1 -- Vaststellen of het slachtoffer heeft geprobeerd het eerst samen met de dader(s) op te lossen.
Stap 2 -- Op het moment dat het slachtoffer er niet uitkomt (in feite het onderspit delft en verliezer of zondebok wordt), grijpt trainer/coach/manager/jeugdteamcoördinator actief in.
Stap 3 -- De trainer/coach/manager/jeugdteamcoördinator brengt dader(s) en slachtoffer(s) bij elkaar voor een gesprek en probeert samen met hen de ruzie of pesterijen op te lossen en (nieuwe) afspraken te maken. Zoekt contact met de ouders van de partijen na de kinderen/jongeren daarover ingelicht te hebben.

Ook kan een gesprek met het team worden ingepland, waarbij de volgende onderwerpen kunnen worden besproken:

  • Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het pesten voor de slachtoffers, de daders, de meelopers en de zwijgende middengroep?
  • Realiseert het gehele team welk verdriet zij veroorzaakt met haar houding/gedrag?
  • Welke suggesties zijn er vanuit het team om de situatie voor de gepeste teamgenoot te verbeteren?

Bij herhaling van pesterijen/ruzies tussen dezelfde kinderen/jongeren zal een vervolggesprek met de dader(s) volgen en overleg worden gevoerd met de tuchtcommissie.

Jonge kinderen (onder de 7/8 jaar) zullen minder in staat zijn om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen in de bovenstaande stappen. Het aandeel van ouders en trainer/coach/manager/ jeugdteamcoördinator zal in een dergelijke situatie groter zijn.

Via de vertrouwenscontactpersoon 
Bij klachten met betrekking tot pesten is de vertrouwenscontactpersoon binnen het bestuur benaderbaar voor nader overleg.

Wie kunnen melden? 
Een melding over pesten kan worden gedaan door medewerkers, sporters, ouders van sporters, toeschouwers, commissieleden, vrijwilligers en bestuur.

Eerste opvang: verhaal en emoties 
Eenieder kan een beroep doen op de vertrouwenscontactpersoon voor vragen, vermoedens meldingen, klachten en aangifte met betrekking tot pesten. De vertrouwenspersoon is hiervoor het eerste aanspreekpunt binnen de vereniging. De betrokkene moet in de eerste plaats in vertrouwen een verhaal kwijt kunnen en worden opgevangen in verband met emoties die daarbij kunnen spelen.

Overleg over vervolgstappen: doorverwijzen 
Naar aanleiding van wat de vertrouwenscontactpersoon ter ore komt, wordt de betrokkene geïnformeerd over mogelijke vervolgstappen. Voor pesten kan betrokkene er ook voor kiezen om de vervolgstappen door of onder verantwoordelijkheid van het bestuur te laten plaatsvinden.

Voor seniorenhockey
Als een trainer, coach, manager, aanvoerder, senior lid of een andere persoon contact opneemt met de seniorencommissie omdat er vermoeden van pestgedrag bestaat, kunnen de volgende stappen worden doorlopen:
Stap 1 -- Vaststellen of het slachtoffer heeft geprobeerd het eerst samen met de dader(s) op te lossen.
Stap 2 -- Op het moment dat het slachtoffer er niet uitkomt (in feite het onderspit delft en verliezer of zondebok wordt), grijpt trainer/coach/manager/aanvoerder/seniorencommissie actief in.
Stap 3 -- De trainer/coach/manager/aanvoerder/seniorencommissie brengt dader(s) en slachtoffer(s) bij elkaar voor een gesprek en probeert samen met hen de ruzie of pesterijen op te lossen en (nieuwe) afspraken te maken.

Ook kan een gesprek met het team worden ingepland, waarbij de volgende onderwerpen kunnen worden besproken:

• Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het pesten voor de slachtoffers, de daders, de meelopers en de zwijgende middengroep?
 • Realiseert het gehele team welk verdriet zij veroorzaakt met haar houding/gedrag?
 • Welke suggesties zijn er vanuit het team om de situatie voor de gepeste teamgenoot te verbeteren?

Over de schrijver
Wij maken trainers, coaches en spelers veel beter.
Reactie plaatsen